Stranding Malmö

Algemene berichten en vragen over de Amelander geschiedenis.
ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 25 Mei 2016, 22:27

houtteken.JPG
Dit teken stond op hout afkomstig van de "Malmö". Iemand die dit herkent?
houtteken.JPG (11.79 KiB) 11558 keer bekeken
1928 11 23 Telegraaf foto bemanning Malmo.jpg
De bemanning met links kapitein Ingemansson. Hoe de anderen heten weten we niet, behalve Rudolf Bredow, de Duitser, rechts onder
1928 11 23 Telegraaf foto bemanning Malmo.jpg (45.59 KiB) 11952 keer bekeken
In het kader van de uitgave van een e-book in samenwerking met de site Amelander Historie, ben ik op zoek naar gegevens over de stranding van het Zweedse stoomschip de Malmö dat in de nacht van zaterdag 17 op zondag 18 november 1928 bij Nes aan de grond liep. Dit was een complex gebeuren waarbij de Amelander reddingboot tweemaal, zowel 's nachts als 's ochtends, helaas vergeefs, is ingezet. Veertien opvarenden zijn van boord gegaan met een eigen reddingsloep (daarbij verdronken er drie), de achtergebleven zes werden gered door de motorreddingboot Insulinde (vanuit Oostmahorn). Op de zaterdag erna (24 november) is de Nesser reddingboot nog een keer gealarmeerd om 14 in moeilijkheden gekomen bergers van de Malmö te redden. Na een eerste vergeefse inzet 's nachts (de ook gealarmeerde motorreddingboot Brandaris kon niet dicht genoeg bij komen), is dat bij een tweede poging bij daglicht wel gelukt! De lading is deels gered en verkocht. Het schip heeft heel lang vlak onder de kust gelegen en trok het nodige bekijks van de badgasten. De redders kregen diverse blijken van waardering onder meer medailles van de Reddingmaatschappij en de Zweedse koning.
Tot zomer 1930 is geprobeerd om het wrak te bergen, onder meer met inzet van springstof die werd geleverd door de genie. Zelfs met een storm in november 1930 spoelde nog veel hout aan. In een film over zijn vakantie op Ameland in 1936 laat een amateurfilmer nog beelden van het wrak van de Malmö zien.
Alle informatie, vooral ook foto's, zijn welkom via info@amelanderhistorie.nl

LOGBOEKJE MET VOORTGANG VAN HET ONDERZOEK EN OPBORRELENDE VRAGEN EN PROBLEMEN

31 mei: vandaag naar het archief van de KNRM in Haarlem geweest en de strandingsrapporten van Ameland, de Insulinde en de Brandaris ingezien. Leverde leuke detail-informatie op.
1 juni: wie weet hoeveel de roeiredders in 1928 als onkostenvergoeding van de NZHRM kregen?
6 juni: het is wel te verwachten dat de Zweedse bemanning iets heeft gedaan of achtergelaten als blijk van dankbaarheid. Heeft iemand enig idee? Is er in of bij voormalig hotel De Boer nog wat te vinden?
11 juni: heeft iemand nog van zijn voorvaderen de medailles en oorkondes die door de NZHRM en de Zweedse Koning zijn verleend?
14 juni: vandaag bericht uit Zweden, wel leuke stukken maar niet de namen van de complete Zweedse bemanning. Wie kan helpen met achterhalen?
Verder probeer ik ook de historie van de vakantiehuizen Malmö en Tartar te achterhalen. Ze zijn gebouwd in 1929/1930, ze waren klaar voor het seizoen van 1930. Wie was de architect? Wat is verder bekend? In 1991 hebben ze te koop gestaan (zie bijlage), wie weet wie ze toen gekocht hebben en hoe het er nu voorstaat met vooral de Malmö? Ik zie dat de Tartar nog als vakantiehuis te huur is.
22 juni: er is leuke informatie binnen uit het archief van Doeksen van Terschelling vooral over het bergen (en er komt nog meer heeft de archivaris me beloofd!). Verder heeft Tjeerd Jongsma voor mij wat uit het Amelands archief gelicht, onder meer over de vakantiehuizen Tartar en Malmo. Zelf heb ik nu het dossier over de Malmo uit het archief van de Raad voor de Scheepvaart waar ook weer interessante aanvullingen staan. Ik blijf spitten in de digitale kranten, ineens ontdek ik dat ik ook op 'Malmoe' moet zoeken!

2 juli: ik ben weer een stuk wijzer dankzij inspanningen van diverse mensen zoals Pieter Jan en Tineke Borsch. Met Jacob Roep wat concreter nagedacht over de vorm en uitgave van het verhaal. Er zijn nog wel wat detailvragen.
Een klein raadsel is de inzet van het vuurpijltoestel van Ballum bij deze stranding. Het moet gebruikt zijn, want als in 1931 burgemeester Bolomey oppert het toestel maar af te schaffen, wijzen sommigen hem op het goed gebruik wat er bij de Malmö van gemaakt is en hij erkent dit. Echter, noch in het strandingsrapport, noch in de kranten uit die tijd is er iets over te vinden.
Verder ben ik ook benieuwd naar een opmerking die Hans Beukema in zijn boek Skip op Stran maakte: volgens hem heeft de verzekeringsmaatschappij in de krant (welke?) een soort prijsvraag uitgeschreven voor wie een goed idee had de lading uit de Malmö en de Tartar te halen. Ik heb die oproep nog nergens kunnen vinden!

3 juli: Dankzij een oproep op Stamboomforum ben ik in contact gekomen met iemand die mij door Zweedse genealogische informatie heeft gegidst met als resultaat diverse namen en geboortedata van Zweedse opvarenden en een opdracht aan het archief van Lund om te kijken of ze de aanmonsteringsrol kunnen vinden van de Malmö. Deze lijsten zijn daar en 1928 zit ertussen, dus wie weet …. Ik heb inmiddels contact met Hans Beukema, dus dat eindje hoop ik eerdaags te kunnen afknopen. Van Tresoar toestemming gekregen vier foto's uit hun archief te mogen gebruiken!

6 juli: vandaag kreeg ik antwoord van het Zweedse archief: de complete monsterrol en andere officiële stukken over de Malmö in Zweedse dienst! Ik ga dat nu proberen te ontcijferen, maar veel wijst zich wel vanzelf. Gelukkig komen we nu zo achter alle namen van de mannen aan boord ten tijde van de stranding. Het schip is in augustus 1928 vanuit New York naar Zweden vetrokken, onkundig van het feit dat het 3 maanden later bij Ameland aan de grond zou lopen ....

12 juli: mooie oproep in De Amelander die ook meteen iets heel leuks opleverde: de vondst van de Barometer van de Malmö die door de bemanning als dank bij Hotel De Boer is achtergelaten!!
Verder vandaag nog maar weer in Haarlem geweest voor extra stukken uit het archief van de KNZHRM. Heeft toch nog weer een paar leuke vondsten en aanvullingen opgeleverd!
Hopelijk komen er nu een paar mooie foto's los, daar is nog wel behoefte aan!!

In plaats van de tekst van de advertentie maar eens een ander plaatje en nog een plaatje erbij van het teken dat op het hout stond. Ik maak van de tekst: 'Panter Mikkeli', klinkt Fins.

21-07 Mistery man!! Onder de reddende roeiers was ook ene J. van der (of van den) Noord. Deze persoon is echter niet duidelijk te plaatsen: hoe heette hij voluit? Blijkbaar verbleef hij tijdelijk op Ameland, want er is geen persoon met die naam als inwoner bekend. Weet iemand wie dit zou kunnen zijn geweest? Misschien een roeiredder van elders die toevallig op Ameland was?

30 juli: van de mistery man J. van der Noord (ja, hier staat weer 'van der', wat het nu precies is 'van der' of 'van den' weten we nog steeds niet!) is nu bekend geworden dat hij de schippersknecht was van de Nesser schipper Oeke Metz. Nu nog zijn voornaam, sterf- en geboortedatum!

Verder zijn we ook druk bezig gegevens te verzamelen over de bergingsactie van Bertus Woudwijk alias Dikke Bertus (uit Brantgum), die samen met Jan Sijtsma, alias Kleine of Lytse Jan, eind jaren 50/begin jaren 60 van het toen nog steeds zichtbare wrak van de "Tartar" oud ijzer heeft verzameld. Hij opereerde vanuit hotel Nobel in Ballum waar hij ook het gevonden materiaal opsloeg.

Namenindex boek Gestrand, gered, geborgen
De volgende personen worden vermeld in het boek van Thijs Gras over de strandingen van de Malmö en Tartar bij Ameland. Mocht u van bepaalde personen de ontbrekende de geboorte- en overlijdensdata weten dan kunt u die mailen naar info@amelanderhistorie.nl


7 augustus: gisteren een hele dikke envelop gekregen van Kees Dekker, de archivaris van Doeksen boordevol materiaal over de berging. Om van te smullen! Daarmee lukt het goed om ook dat deel van het traject in beeld te brengen. Verder ook reactie van de Genealogische vereniging van Zweden die geprobeerd hebben de overlijdensdata van de Zweedse zeelieden te achterhalen.
We zijn nu druk bezig om te kijken hoe we van dit verhaal een boek kunnen maken en hoe we dit boek vervolgens gaan uitbrengen.
Ook gesproken met de zoon van Dikke Bertus: dat is een markante man geweest die zeer op Ameland gesteld was (en omgekeerd).
Wie kan mij meer vertellen van de maat van Dikke Bertus die Jan Sijtsma heette maar door iedereen "kleine Jan" of "Lytse Jan" genoemd werd? Hij zou ergens in de jaren 40 geboren moeten zijn en in 2002 of 2003 overleden.
Graag zie ik een reactie tegemoet!
Laatst gewijzigd door ThijsGras op 07 Aug 2016, 18:22, 2 keer totaal gewijzigd.

ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 24 Jul 2016, 20:55

Hierbij roep ik iedereen op om te helpen speuren naar J. van den (of van der) Noord.
Er bestaat een kans dat hij betrokken was bij het project van de aanleg van een zeedijk bij Nes. Deze opdracht was 27 oktober 1928 door het Waterschap Nes-Buren gegund aan de Amsterdamse Ballast Maatschappij die toen meteen gestart zal zijn met de voorbereidingen. Overigens begon de echte aanleg pas op 22 mei (met dank aan Pieter Jan en Tineke Borsch voor deze suggestie). Dit zou ook kunnen verklaren waarom de redders met Sinterklaas van 1928 van de barones Anna van Welderen Rengers – van Harinxma thoe Slooten en kistje sigaren kregen: haar man Daniel van Welderen baron Rengers was toen als dijkgraaf voorzitter van het Waterschap Nes-Buren.
Gezocht op naam, blijkt dat er in Friesland en Groningen en zelfs in heel Nederland vrij weinig mensen waren die 'van den Noord' heetten. De meesten heetten 'van der Noord', maar soms worden de beide tussenvoegsels binnen een familie genoemd.
In de bijlagen de schrijfwijze in de strandingsverslagen en overzichten van gehuldigd personeel uit het archief van de KNZHRM.

Ik hoop dat we hier nog uitkomen!!

Groeten van Thijs Gras.
Bijlagen
KNZHRM 63 inv nr 151 overzicht personeel Ameland vdN.JPG
KNZHRM 63 inv nr 151 overzicht personeel Ameland vdN.JPG (230.03 KiB) 10630 keer bekeken
KNZHRM 63 inv nr 151 overzicht personeel Ameland 1 vdN.JPG
KNZHRM 63 inv nr 151 overzicht personeel Ameland 1 vdN.JPG (230.91 KiB) 10630 keer bekeken
KNZHRM 63 inv nr 14 Malmo 2 Nes vdN.JPG
KNZHRM 63 inv nr 14 Malmo 2 Nes vdN.JPG (244.3 KiB) 10630 keer bekeken

ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 24 Jul 2016, 21:00

Hier is nog een vermelding van J. van den Noord uit het archief van de KNZHRM.

Inmiddels heeft de vondst van een aan de aandacht ontsnapt artikeltje iets meer duidelijkheid gebracht: dit betrof de schippersknecht van de Nesser schipper Oeke Metz. Alleen weten we nu nog steeds niet zijn voornaam, zijn geboorte- en overlijdensdatum en de juiste tussenvoegsels: in het bovenbedoelde stukje staat 'van der' Noord.
Bijlagen
KNZHRM 63 inv nr 151 1928 12 25 opgave personeel ingezet 2 vdN.JPG
KNZHRM 63 inv nr 151 1928 12 25 opgave personeel ingezet 2 vdN.JPG (204.24 KiB) 10630 keer bekeken

Jan Tuininga
Berichten: 1
Lid geworden op: 30 Jul 2016, 16:16
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor Jan Tuininga » 30 Jul 2016, 16:32

betreft merken op het hout.

Schepen werden in een haven met hout beladen. Dit hout was van verschillende zaagmolens en leveranciers , maar ook bestemd voor meerdere
ontvangers.

Het hout kwam in een hijs aan boord en werd vervolgens plank voor plank uitgevloerd.
Na het laden van een partij hout werden de planken/balken voorzien van het merk van de leverancier en een ander kenteken van echtheid.
Daardoor kon in de loshaven worden gezien waar een nieuwe partij begon.

Later werd dat moderner en werden planken en balken aan de kopse kant voorzien van een stempel (meestal rood) met een merk en een code.
Eind vijftiger jaren werd na het laden van een partij op de laatste laag een lijn of kruis aangebracht met waterverf om zo te kunnen zien waar een partij eindigde. de lading en de deklast bevatten vaak vele partijen.

De bedoelde handtekening zou van de verantwoordelijke hoofd tallyman (teller) kunnen zijn. Kan mezelf zoiets nog herinneren uit eind vijftiger jaren.

Elke zagerij cq leverancier had zijn eigen merkteken.
Mogelijk dat dit de verklaring is voor het merk met de handtekening.

ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 31 Jul 2016, 22:40

Beste Jan Tuininga,

Ik ben erg blij met deze reactie, want dit was voor mij onbekende informatie. Heel leuk om te weten! Zeer bedankt.

Ik hoop nog steeds dat er ergens in een Amelands schuurtje een plank of schroot opduikt waar dit tekentje op staat!

Groeten van Thijs Gras.

ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 13 Sep 2016, 00:11

Beste belangstellenden,

Terug van vakantie ga ik weer hard met dit project aan de slag. We komen nu langzamerhand in de fase van de afronding. Ik ben bezig met een Zweedse vertaling van de samenvatting en hoop ook nog een brief te sturen naar nazaten van een achttal Zweedse schipbreukelingen waarvan ik via de Zweedse genealogische vereniging de adressen heb gekregen. Benieuwd of daar nog wat uit komt.

Er zijn nog een paar zaken waarbij aanvullende informatie welkom is:

- Wie weet er meer van de berging van ijzer van de "Tartar" door Dikke Bertus? In welk jaar was dit (het moet ergens tussen 1957 en 1962 zijn geweest)?
- Het zou toch wel leuk zijn te weten wie nu precies losse roeier J. van den/der Noord was: hij was schippersknecht van Oeke Metz van Nes, maar meer weten we niet.
- de handelaren Meine Staal en Tjipke de Vries, die in 1929 het wrak van de Malmö kochten en er probeerden wat van te bergen, zijn ook nog relatief onbekende figuren voor mij.

Verder zou het leuk zijn om portretten te hebben van de redders van Ameland uit rond die tijd. Zitten er in diverse familie-albums mooie plaatjes die we kunnen gebruiken?

Dank vast voor alle belangstelling en bijdragen. We gaan er een mooi boek van maken!

ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 06 Okt 2016, 17:52

Aan alle belangstellenden,

De laatste weken ben ik druk bezig geweest met het afknopen van losse eindjes en het verzamelen van afbeeldingen. Daar zijn toch wel weer wat leuke plaatjes uit gekomen!!

Heel leuk is dat een van de zoons uit Zweden daar samen met zijn vrouw heel enthousiast informatie is gaan verzamelen. We weten nu een paar namen meer en er is ook een hele bijzondere foto opgedoken van de Malmö met pech in de haven van Karlshamn. Achterop heeft de kok Gerhard Bergman een tekstje aan zijn moeder geschreven. Wie weet komt er nog meer, want een paar Zweedse nazaten zijn hun fotoalbums aan het nakijken.

Overigens duiken ook in Nederland nog interessante objecten op die met de stranding te maken hebben. Heel apart was dat er een asbak bleek te bestaan van de stranding van de Malmö!! Wie nog meer van dit soort souvenirs weet, ik hoor het graag!!!

Inmiddels hebben we overal op Ameland en Terschelling in de boekwinkels intekenformulieren verspreid die ingevuld bij de boekhandels kunnen worden ingeleverd.

Zelf ben ik in de herfstvakantie (van 15-23 oktober) op Ameland (in een huisje in Ballum) om de presentatie op 29 november voor te bereiden. We hopen op veel belangstelling!
Bijlagen
Karlshamn.jpg
Achterzijde: tekst aan moeder
Karlshamn.jpg (95.61 KiB) 8398 keer bekeken
Karlshamn_0001.jpg
De Malmo volgeladen
Karlshamn_0001.jpg (60.83 KiB) 8398 keer bekeken

ThijsGras
Berichten: 20
Lid geworden op: 28 Jan 2016, 00:54
Contact:

Re: Stranding Malmö

Berichtdoor ThijsGras » 15 Okt 2016, 00:46

We zitten nu wel erg in de eindfase, maar het belooft een mooi boek te worden en niet 80 pagina's zoals eerst gedacht, maar maar liefst 112. Dit mede dankzij alle reacties en medewerking van een heleboel mensen op Ameland, Terschelling, in Nederland en ook in Zweden!! Iedereen zeer bedankt hiervoor!!

U kunt hier online intekenen op het boek 'Gestrand, gered, geborgen': http://www.amelanderhistorie.nl/product ... d-geborgen U krijgt een gesigneerd boek tegen een gereduceerde prijs! De intekenactie loopt tot 15 november.
Bijlagen
Skärmavbild 2016-10-09 kl. 16.10.06.jpeg
De laatste stand van zaken betreffende de namen van de Zweden
Skärmavbild 2016-10-09 kl. 16.10.06.jpeg (86.63 KiB) 8044 keer bekeken


Terug naar “Algemeen”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 1 gast